Foto•Kurier: Zacznijmy od począt­ku. Opowiedz o swoich pierwszych krokach w za­­wodzie, przypomnij najważ­niejsze fakty i momenty przełomowe w karierze.
Jerzy Kośnik: Pierwsze zdjęcia robiłem pożyczonymi aparatami. Pierwszy własny kupiłem, gdy miałem 18 lat. Był to aparat na błony formatu 6x6, taki z mieszkiem, kosztował 500 zł (rok 1968), co było wtedy poważną sumą. I od razu zacząłem foto­grafować dwa tematy - kobiety (zarówno portret, jak i akt) oraz wydarzenia polityczne. Mieszkałem wówczas w pobliżu Politechniki Warszawskiej i wydarzenia marcowe rozgrywały się tuż obok mnie. Wprawdzie mój skomplikowany, mieszkowy aparat nie był najlepszy do zdjęć reporterskich, niemniej jednak trochę zdjęć z tych czasów mi pozostało. Po 68 roku w polityce niewiele było do foto­grafowania i skupiłem się na drugim moim temacie - kobietach. Namówiono mnie, abym zaniósł swoje zdjęcia do druku. To był ten sam okres - 68, 69 rok. I - co było pewnym ewenementem - znalazłem się w gronie fotografików publikujących akty, mając 19 lat... Honoraria były wówczas w porównaniu do zwykłych pensji bardzo wysokie. Za zdjęcie otrzymywałem 8000 zł - tyle mniej więcej się zarabiało. To mi pozwoliło na rozwój. Druko­wałem, miałem pieniądze, mogłem kupować sprzęt, materiały, robić więcej zdjęć. Tak wytworzyła się spirala, która zasadniczo zmieniła moje życie - foto­gra­fia z pasji stała się zawodem, sposobem na utrzymanie. Ważnym etapem była współ­praca z klubem studenckim Riviera­–Kwant. Jako kinoman poszedłem tam kiedyś na spotkanie fil­mowe, zrobiłem kilka zdjęć, zaniosłem im - i za­pro­ponowali, mi żebym dla nich foto­grafował. Kwant był o tyle ważny, że przyjeżdżały tam różne gwiazdy filmowe i tak pojawił się w mojej fotografii trzeci temat - właśnie gwiazdy filmu - któremu również pozostałem wierny do dziś. Pracując dla Kwantu wygrałem w 75 r. konkurs fotoreportera „Filmu”. Kończyłem właśnie studia, w międzyczasie robiłem mnóstwo aktów, które prezentowane były na wystawach w całym kraju. Kobieta to był wówczas „mocny” temat, naród był pobudliwy i wiele czasopism widziało w publikowaniu aktów szansę na podniesienie nakładu. Stąd też wiele publikacji z tego okresu.

Stan wojenny; fot. Jerzy Kośnik

F.K.: Wspomniałeś o studiach. Co studiowałeś?
J.K.: Socjologię. Dawała mi pewną wiedzę o społe­czeństwie, a jednocześnie nie absorbowała zbyt wiele czasu, tak że mogłem jednocześnie fotografować. Wracając do „Filmu” - wtedy właśnie zacząłem fotogra­fo­wać światowe gwiazdy, wyjeżdżać na festiwa­le. Pierwszy mój festiwal to był 1979 r., w San Sebastian. Redakcja dawała wtedy paszport, 10 dolarów i dalej martw się sam. I o ile w Hiszpanii jakoś to było, miałem tam znajomych, było gdzie spać, o tyle już w Cannes sam musiałem znaleźć sposób na utrzymanie się. Koszt wyjazdu wynosił wówczas 100 do­larów. Wieczorami pracowałem na bankie­tach - fotografowałem gości z gwiazdami filmowymi. Za rolkę filmu dostawałem 100 dolarów - kilka takich imprez i festiwal się zwracał. Wkrótce zaczęło mnie to bawić, jeździłem już nie tylko dla redakcji, która płaciła nędzne gro­sze, a głów­nie dla siebie. Tam był inny świat, można było poszerzyć horyzonty. To mi zresz­tą zostało do dziś - samych festiwali w Cannes „zaliczyłem” już 15. W 82 r. zostałem wyrzucony z „Filmu” za zdjęcie Nicholsona ze znacz­kiem Solidarności. I to był moment przełomo­wy. Wydarzenie, które powinno być przykre, w zasadzie przyniosło pozytywne efekty. Stałem się samodzielny - nie czekałem już jak etatowy fotoreporter w jakimś tygodniku, aż redakcja da mi filmy, aparat. O wszyst­ko mu­siałem się martwić sam. Nawiąza­łem wówczas trwającą blisko 10 lat współpracę z francuską agencją fotograficzną GAMMA. A ponieważ praco­wałem w stanie wojennym - czasach trudnych i niebezpiecznych, honoraria jakie otrzymy­wałem pozwoliły mi na gwał­towny rozwój. Kupiłem wysokiej klasy sprzęt. Foto­repor­terzy, którzy po upadku komunizmu, w 89 r. stracili pracę, nie potrafili sobie po­radzić - nie stać ich było na kupno sprzętu. Obecnie nie pracuję już dla GAM­MY, Polska przestała być w centrum zainteresowania świata, skończyła się jako temat na reportaż. Pracuję teraz sam, oferując swoje zdjęcia naj­większym czasopismom obecnym na na­szym rynku, a tematyka zdjęć to głównie kobiety i gwiazdy filmowe.

Arnold Schwarzenegger i Austin O’Brien; fot. Jerzy Kośnik

F•K: Właśnie - gwiazdy. Dużo pracowałeś ze sławnymi aktorami, reżyserami, również politykami. Opowiedz o specyfice pracy z osobami publicznymi.
J.K.: Najważniejsze jest dotarcie do gwiazdy, nawiązanie z nią kontaktu, który zaowocuje sesją zdjęciową. I tu dozwolone są wszelkie metody - można użyć przyjaciół, znajomych, wreszcie własnych argumentów - w momencie dotarcia do gwiazdy musisz w trzech słowach wytłumaczyć, dlaczego chcesz właśnie jej zrobić zdjęcie. Nie mówiąc oczywiście o sesjach organizowanych oficjalnie, które są o wiele prostsze - stu fotografów stoi stłoczonych za barierką, wychodzi gwiazda, uśmiecha się, zamacha rękami i wychodzi. Takie fotogra­fowanie daje jednak najmniej satysfakcji, ponieważ po pierwsze: wszyscy mają takie same zdjęcia, po drugie: z wyjątkiem gwiazd amerykań­skich większość nie potrafi się podczas sesji bawić. Te ogólne sesje są dlatego zazwyczaj nudne. Sztuką jest więc indywidualnie dotrzeć do gwiazdy.

Sharon Stone i Michael Douglas; fot. Jerzy Kośnik