Plaubel Makina 67 - artykuł opublikowany w Foto-Kurierze 1/2001

Prezentowany aparat to przedstawiciel popularnej niegdyś grupy średnioformatowych aparatów dalmierzowych. Dobrze sprawdza się jako kamera plenerowa, a format 6 x 7 cm pozwala na rejestrowanie bogactwa szczegółów.

W latach 70-tych i 80-tych oferta wśród średnioformatowych aparatów dalmierzowych była całkiem pokaźna i naprawdę było w czym wybierać. Później ofetra skurczyła się, dziesięć lat temu na rynku królowała już Mamiya 7 II w otoczeniu swoich poprzedniczek - Mamiyi 6 i 7, oraz Bronika 645. Makina 67 firmy Plaubel należy zaliczyć do grona nieco już zapomnianych „dinozaurów”.

Aparat produkowano w dwóch wersjach: od roku 1979 do 1983 w wersji bez synchronizacji błysku gorącą stopką, w roku 1983 pojawił się model oznaczony Makina 670 z dodaną synchronizacją błysku. Format negatywu wynoszący 6 x 7 cm wymusza spore gabaryty aparatu, dzięki czemu Makina świetnie leży w ręku. Mimo że konstruktorzy darowali sobie wszelkiego typu ułatwienia, jak wybrzuszenie korpusu z przodu lub zagłębienie pod kciuk z tyłu, chwyt jest bardzo pewny i przekonuje, że Makiną swobodnie można fotografować „z ręki”. Transport filmu wykonywany jest dźwignią szybkiego naciągu. Wokół jej osi umieszczona jest… skala odległości, podana w metrach (w kolorze białym) i w stopach (na czerwono), oraz skala głębi ostrości dla przysłon f/8 i f/22. Wewnątrz skali znajduje się ogromny przycisk spustu migawki. Jak więc widać, elementy obsługi umieszczono dość nietypowo.

Na górnej pokrywie znajdują się jeszcze tylko licznik zdjęć i sanki. I to wszystko, bardzo skromnie, jak w Leice M6. Z przodu korpusu, u dołu, znajduje się czerwony przycisk pozwalający na chowanie obiektywu do wnętrza aparatu i wysuwanie go do przodu (podobne rozwiązanie zastosowała parę lat później Mamiya we wspomnianym modelu 6). Z korpusem obiektyw połączony jest elastycznym mieszkiem, a o odpowiednie ustawienie obiektywu dba interesujący mechanizm nożycowy w kształcie litery „X”. Mimo zastosowania tak złożonego układu, wizjer Makiny wyposażony jest w dalmierz, i to z korekcją paralaksy! Co ciekawe, korekcję paralaksy wykonuje nie cała ramka kadru, ale tylko jej górny lewy narożnik. W praktyce wymaga to nieco przyzwyczajenia.

O nietypowości Makiny decyduje jednak możliwość chowania obiektywu. Dzięki takiemu rozwiązaniu aparat może stać się małym, płaskim pudełkiem; mniej więcej tej wielkości co 2 kasety 4” x 5” jedna na drugiej. Stąd też tytuł tego tekstu. Sądzę, że Makina 67 stanowi złoty środek między małymi, lekkimi i prostymi w obsłudze aparatami dalmierzowymi z jednej strony a dającymi wysokiej jakości obraz, ale zwykle drogimi, dużymi i ciężkimi aparatami formatu 6 x 7 cm z drugiej. Ci, którzy nie wiedzą o czym piszę, niech kiedyś spróbują przez dłuższą chwilę potrzymać w ręku (w jednym!) Mamiyę RZ 67 z pryzmatem i Sekorem 180 mm. Do tego - powiedzmy - jeszcze motor. Nie wiem, ile to wszystko waży, ale wrażenie jest niezapomniane, dla bicepsa szczególnie. A Makina jest wręcz leciutka! Brak lustra powoduje, że zwolnienie migawki jest bezszelestne i nie musi płoszyć zwierzyny z okolicznych domostw. To znowu argumenty przemawiające za plenerowym stosowaniem aparatu.

Sercem aparatu jest obiektyw Nikkor 80 mm f/2,8, wyposażony w centralną migawkę Copal. Jest to obiektyw nieco krótszy niż przekątna kadru, a więc lekko szerokokątny, warto podkreślić, że dość jasny (Mamiya 7 ma też standard o ogniskowej 80 mm, ale ze światłem f/4). Skala przysłon pozwala w sposób płynny wybierać wartości do f/22, czasy otwarcia migawki obejmują przedział od 1/500 s do 1 s oraz B. Aby zwolnić fotografującego z obowiązku noszenia zewnętrznego światłomierza, w wizjer Makiny wbudowano światłomierz CdS ze skalą czułości do ISO 1600.