Wersja 19m

Krzysztof Patrycy


Kiev 19 - uzupełnienie

W listopadzie 1990 roku, planując kupno Nikona F 801, kupiłem sobie nowego, w fabrycznie zapieczętowanym opakowaniu Kieva 19; licząc na to, że stanie się on drugim korpusem. Miałem, co prawda, nieco wątpliwości, gdyż regularnie czytywałem "Radzieckie Foto"(dopóki było u nas dostępne), i wiedziałem o rozmaitych wadach tego aparatu. Większość z nich była jednak do przyjęcia, jeśli weźmie się pod uwagę śmiesznie niską cenę ww. sprzętu (był tańszy niż Zenit w sklepie). Niemniej jednak pamiętałem artykuł, który ukazał się w numerze 1/88 "Radzieckiego Foto", w którym czytelnicy skarżyli się na niedokładności w wykonaniu bagnetów w aparatach Kiev 17, 19, 20 i obiektywów, zarówno standardowych, jak i wymiennych. Powodowało to czasem niewymienność wzajemną rozmaitych obiektywów, a także niemożność współpracy z wyrobami Nikona i innych wytwórców niezależnych. Szczytem arogancji producenta była rada, by samodzielnie podpiłować bagnet, niedawno kupionego przez czytelnika, obiektywu Telear 3,5/200, który nie pasował do Nkona. 

Pamiętając o tym, miałem wątpliwości, czy aparaty i obiektywy będą rzeczywiście zamienne. Po zakupie Nikona i obiektywu standardowego AF 1,8/50, okazało się, że zamienność jest częściowa. Otóż obiektyw Helios 81, po założeniu do Nikona N8008 (mam wersję amerykańską), nie zawsze łączył się z symulatorem przysłony AI. Okazuje się, że występ na obiektywie nie jest dostatecznie duży, by zaczepić o występ pierścienia AI w aparacie. Światłomierz Nikona dawał więc wyniki takie, jakby obiektyw pracował przy pełnym otworze przysłony. Zauważyłem to jednak w czasie "zabaw" z aparatami i nie zepsułem z tego powodu nawet jednego zdjęcia.

A jednak...zemsta, obalonego już wtedy komunizmu, czyhała na mnie, a mogła się okazać naprawdę okrutna. Mam znajomego, który para się fotografią półzawodowo i ma Nikona N 8008 oraz F4. Kiedyś, w trakcie spotkania z nim, założyłem do jego Nikona F4 obiektyw Helios 81 z mojego Kieva. Obiektyw zablokował się i w żaden sposób nie można go było zdjąć z aparatu. W pierwszej chwili byliśmy bardzo zaskoczeni, jako że obiektyw nie blokował się na Nikonie N8008. Po krótkich oględzinach znalazłem odpowiedź. Otóż Nikon F801/N8008 ma bagnet typu AI, natomiast Nikon F4 ma bagnet AI-S, wyposażony w dodatkowe elementy, odczytujące z bagnetu obiektywu informacje o jego otworze względnym i ogniskowej. Mam tu na myśli, oczywiście, dodatkowe dźwigienki systemu AI-S, niezależnie od nowego, elektronicznego sposobu przekazu danych, zastosowanego w obiektywach AF. Otóż bagnet AI-S, oprócz tych dźwigienek, ma jeszcze dodatkowy sztyft, umieszczony na samej płaszczyźnie bagnetu, nieco powyżej rygla mocującego (blokującego) obiektyw. Sztyft ten przekazuje do komputera aparatu informację, czy założony obiektyw jest typu AI (sztyft wciśnięty), czy typu AI-S (sztyft wchodzi w odpowiednie zagłębienie w obiektywie).

W moim przypadku wszedł on, w momencie zakładania obiektywu, w otwór w bagnecie obiektywu, w którym znajduje się głeboko umieszczony wkręt. Niestety, jakiekolwiek próby zdjęcia obiektywu zawiodły i musieliśmy zwrócić się do fachowców, którzy zaproponowali dwa rozwiązania:

1) Rozpiłowanie obiektywu.

2) Próba demontażu aparatu i odciągnięcia sztyftu od wewnątrz, co byłoby kilkakrotnie droższe od rozwiązania pierwszego.

Zdecydowałem się oczywiście poświęcić obiektyw. Chciałem więc ostrzec w tym momencie posiadaczy Nikonów, że system radziecki i japoński nie są w pełni zamienne. Nikonami z bagnetem AI-S są modele: FA, F301/N2000, F501/N2020 i F4. W modelach F801/N8008, F601/N6006 i F601m/N6000 zrezygnowano ze skomplikowanych mechanicznych połączeń bagnetu AI-S (kwestia ceny) na rzecz elektronicznego przekazu informacji, zachowując prostsze połączenia typu AI. W modelu F4 natomiast połączono oba systemy, aby zapewnić pełniejsze wykorzystanie możliwości obiektywów AI-S. Obecnie produkowane obiektywy Nikkor AF mają wszystkie elementy bagnetu zarówno AI jak i AI-S." 

Kilka słów o obiektywie: "Obiektyw Helios jest niezły optycznie i mechanicznie, pod względem ostrości rysunku jest zupełnie dobry, ma również minimalną dystorsję. Jest natomiast dosyć kiepski jeśli chodzi o przenoszenie kontrastu, ma spore odblaski, zwłaszcza, gdy w polu widzenia znajduje się źródło światła. Osłona przeciwsłoneczna jest niezbędna."

Matówka:"Matówka z klinem dalmierzowym poziomym, ale bez mikrorastra, stosowana była bodajże do 1988 roku, a obecnie stosowany jest tylko mikroraster. Kliny podobno szybko się zaciemniały i to było przyczyną zmiany. Mikroraster pracuje dobrze do otworu 5.6, a nawet 8. Niestety widać wyraźnie pierścienie soczewki Fresnela. Ważne dla mnie, jako okularnika, jest to, że bez zdejmowania okularów widzę całą matówkę i diody światłomierza." 

O trwałości słów kilka. "Aparat, niestety, nie jest zbyt trwały. Mam wrażenie, że do budowy używane są niezbyt wysokiej jakości materiały, a montaż też pozostawia wiele do życzenia. Stąd chyba biorą się spore różnice w działaniu różnych egzemplarzy Kijeva 19, które oglądałem. Mój aparat psuł się kilka razy,....Ma on budowę modułową i jego demontaż i montaż są proste nawet dla niefachowca."

Maciej Kremky