Na dedykowanej lampie błyskowej wyposażonej w tyrystor nastawiamy interesujący nas zakres pracy komputera co determinuje wartość przysłony. Wartość ta jest automatycznie przenoszona do aparatu i nastawiana na obiektywie, którego skala przysłon znajduje się w położeniu A. Czas synchronizacji 1/60 sek jest nastawiany także automatycznie bez względu na pozycję przełącznika trybu pracy. W celowniku wyświetlana jest informacja o czasie synchronizacji i przeniesionej z lampy błyskowej wartości liczby przysłony oraz trybie pracy F (flesz). 

Tryb ręczny

Przełącznik trybu pracy w położeniu Tv. Nastawiamy na obiektywie dowolną wartość przysłony a na skali czasów - żądany czas otwarcia migawki. W celowniku oprócz nastawionego czasu i proponowanej przez automatykę aparatu wartości przysłony pojawia się wskazanie M (manual). 


Cechy dodatkowe

Canon A-1 ma możliwość wielokrotnego naświetlania tej samej klatki. Zastosowany licznik zdjęć jest typu addytywnego a podczas zwijania powrotnego filmu odpowiednio wraz z nim cofa się, co stwarza pewne możliwości powrotu do określonej klatki po naświetleniu kilku następnych (wielokrotna ekspozycja). Aparat zaopatrzono w najszerszy w tamtych czasach zakres nastawiania czułości filmu: od ISO 6/9 do ISO 12800/42 stopni. Canon A-1 posiada także dodatkowe gniazdko synchronizacyjne dla lampy błyskowej zamontowanej poza aparatem oraz gniazdko zdalnego wyzwalania migawki. Ścianka tylna, zaopatrzona w kieszonkę na informację o rodzaju założonego do aparatu filmu, jest wymienna a w wyposażeniu dodatkowym znajduje się pokrywa z datownikiem. Data ustawiana jest tu przy pomocy pokręteł dnia, miesiąca i roku (nie ma możliwości ustawienia godziny, minuty i sekundy). Dodatkowo Canon A-1 ma możliwość kontroli stanu zużycia baterii i posiada zasłonkę w wizjerze. Dobrą cechą nie zawsze spotykaną w dzisiejszych aparatach jest możliwość kontroli głębii ostrości. Aparat posiada także wyłącznik główny oraz samowyzwalacz z opoźnieniem regulowanym 2 i 10 sek i możliwością wyłączenia w dowolnym momencie. Działanie samowyzwalacza jest sygnalizowane migotaniem wbudowanej czerwonej diody służącej także do sprawdzenia kondycji baterii. Zdejmowany uchwyt na przedniej ścianie korpusu zwiększa stabilność, z jaką Canon A-1 leży w dłoni. 

Wady

Canon A-1 nie ma ich wielu. Jeżeli chodzi o braki w możliwościach, to z dzisiejszego punktu widzenia należy zaliczyć do nich brak pomiaru światła błyskowego przez obiektyw (TTL-Flash) oraz stosunkowo długi czas synchronizacji 1/60 sek. Choć brakuje również czasów mechanicznych, to trzeba powiedzieć że Canon A-1 dobrze sprawuje się w najtrudniejszych warunkach pogodowych (mrozy). Istotniejsze dla mnie jest niedopatrzenie konstrukcyjne firmy polegające na niezaopatrzeniu przycisku pamięci pomiaru w blokadę, ewentualnie złe usytuowanie go. Przytrzymywanie kciukiem lewej dłoni uniemożliwia jednoczesne, wygode i szybkie nastawianie ostrości lewą ręką (błąd ten został szybko poprawiony w następnym modelu firmy - aparacie Canon AE-1 Program, w którym funkcja pamięci pomiaru wyposażona jest w blokadę). Canon A-1 nie posiada także podnoszonego lustra - nawet przy współpracy z samowyzwalaczem. 

Szkoda również, że tak wspaniale rozwiązany celownik nie podaje informacji o nastawionej na obiektywie wartości przysłony, chociaż poprzez jej podgląd optyczny, co przydałoby się w trybie ręcznym i w preselekcji przysłony przy jej wartości roboczej. Brak też ostrzeżenia o włączonej korekcji ekspozycji.

Można dodać, że informacja w wizjerze jest dość "prądożercza", z czym wiąże się nieco droższa niż w przypadku innych kamer tego okresu eksploatacja oraz stosowanie dużej baterii. Ze względu na swe wymiary jest ona umieszczona na przedniej ściance korpusu za drzwiczkami, które wyjątkowo łatwo wyłamują się.

Duże wymiary i waga, kanciaste kształty oraz niecodzienna jak dla osób używających do tej pory kamer innych firm obsługa mogą mieć charakter subiektywny.

Wyposażenie dodatkowe

W skład bogatego wyposażenia dodatkowego wchodzi ponad 50 obiektywów Canon FD (produkowane od 1970 r., większość modeli oznaczonych symbolem SSC lub SC została z czasem zastąpiona nowszymi wersjami) wyposażonych w automatyczną przysłonę oraz podobna ilość obiektywów starszych, w większości Canon FL, w których pomiaru dokonuje się przy przysłonie roboczej. W sumie pokrywają one zakres ogniskowych od kołowego "rybiego oka" 7.5 mm do teleobiektywu 1200 mm. Są wśród nich obiektywy makro, mikro, o zmiennej ogniskowej i obiektyw z kontrolowaną perspektywą. 

Z Canonem A-1 współpracuje wiele dedykowanych lamp błyskowych m.in. Canon Speedlite 199A, 577G (na wysięgniku) czy specjalna do makrofotografii lampa ML-1 o liczbie przewodniej 16. Do aparatu można podłączyć Power Winder A z prędkością przesuwu 2 kl/sek. W celu zwiększenia szybkostrzelności Canon oferuje Motor Drive Ma, do którego należy dodatkowo podłączyć specjalny Battery Pack MA. Zestaw ten daje szybkość przesuwu 5 kl/sek. Z packiem akumulatorowym (Ni-Cd Pack MA) uzbrojony w motor Canon A-1 wykonuje 4 zdj./sek.

Canon A-1, jak już wspomniałem, ma podłączaną tylną ściankę z datownikiem serii A. Istnieje także możliwość zamontowania urządzenia do zdalnego wyzwalania migawki na podczerień LC-1 czy wykonywania zdjęć pod wodą przy pomocy specjalnej obudowy. Canon A-1 niestety nie posiada - jak znakomity, profesjonalny Canon F-1 - wymiennego pryzmatu, ale w autoryzowanym zakładzie wymienić można 7 typów matówek (poza standardową). Bogaty jest zestaw urządzeń do kopiowania, reprodukcji, makro- i mikrofotografii.

Canon A-1, choć już nie produkowany, znajduje się do tej pory w torbach wielu zawodowców i zaawansowanych amatorów. Wpływa na to duża precyzja działania - nawet po latach pracy - oraz uniwersalność zastosowań zarówno samego aparatu jak i połączeń z bogatym osprzętem firmy. Model ten cechuje się także dużą odpornością na zróżnicowane warunki pracy i ma małą usterkowość. Jest jednym z ważniejszych punktów w bogatej historii rozwoju aparatów fotograficznych.

RYS Nomogram programu Canona A-1 (ISO 100; Canon FD 1.4/50). Osiągnięcie maksymalnego otworu względnego większego niż przewidywany w programie (1.4) powoduje odpowiednią kompensację czasami, tak aby została zapewniona poprawna ekspozycja - linia
przerywana.

Rozmieszczenie istotnych detali aparatu Canon A-1: 1. wyłącznik główny zasilania aparatu oraz samowyzwalacz, 2. czerwona dioda informująca o pracy samowyzwalacza i aktualnym stanie baterii, 3. pokrętło do wyboru wartości czasu, przysłony i uruchomienia programu, 4. spust migawki zaopatrzony w gniazdo zalnego wyzwalania i umieszczony nieco niżej przełącznik wybory trybu pracy, 5. przykręcany uchwyt, 6. okienko ze skalą czasów i przysłon oraz P, 7. wyłącznik diod LED w celowniku i przycisk kontroli baterii, 8. przycisk pamięci pomiaru, 9. dodatkowy włącznik diod LED (informacji) w celowniku, 10. blokada nastawienia czułości filmu, 11. przycisk kontroli głębi ostrości, 12. zasłonka gniazdka synchronizacyjnego, 13. blokada nastawionej wartości czasu i przysłony oraz P, 14. skala czułości filmu i korekcja ekspozycji, 15. dźwignia wielokrotnej ekspozycji (pod dźwignią szybkiego naciągu filmu). 

Wybrane dane techniczne:

Zakres pomiarowy: EV -2 - EV 18 
Zasilanie: 1 bateria 6V - PX 28
Wymiary: 141 x 91.5 x 47.5 mm
Masa: 620 g

Jarosław Mikołajczuk